Waterstaat, landschap, maatschappij
Willem van der Ham (Den Haag, 12 maart 1958) is een Nederlandse sociaal geograaf, historicus en schrijver. Hij is vooral bekend als historicus van waterstaat en landschap en als schrijver van enkele standaardwerken op het gebied van het onderwijs. Hij begon als freelance journalist bij kranten als Intermediair, NRC Handelsblad en Het Parool. In zijn recente projecten Reuzenarbeid (2021) en Zuiderzee in beeld (2022) koppelt hij verleden, heden en toekomst. Zijn motto: geschiedenis kan een goede inspiratiebron zijn voor de opgaven van nu.
Onderwijsgeschiedenis
Van der Ham onderzocht met Hans Knippenberg in opdracht van de Koninklijk Nederlandse Academie van Wetenschappen de geschiedenis van het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van het ministerie. Het resulteerde in het boek Een bron van aanhoudende zorg, de geschiedenis van het ministerie van Onderwijs, (Kunsten) en Wetenschappen. Het boek, verschenen in 1993, geldt nog steeds als standaardwerk. Ook schreef hij in 1994 in opdracht van de Onderwijsraad het gedenkboek van deze Adviesraad, Onder wijzen, 75 jaar Onderwijsraad.
Waterstaatsgeschiedenis
Willem van der Ham is een gezaghebbend waterstaatshistoricus. Er staan tal van publicaties (boeken en artikelen) op zijn naam over waterstaat, infrastructuur en landschap. In tijdelijke dienst van de stichting Historie der Techniek onderzocht hij de geschiedenis van Rijkswatersaat. Hij schreef Twee Eeuwen Rijkswaterstaat (samen met Toon Bosch, 1998) en Heersen en beheersen, Rijkswaterstaat in de twintigste eeuw (dissertatie, 1999). Hij is biograaf van Cornelis Lely (2007) en van Johan van Veen en landschapsbiograaf van de Zuiderzeewerken en de Deltawerken (2003).
Hij publiceerde over de Grote Waard, Schieland, Hollandse polders en de Nederlandse rivieren. Ook verwierf hij bekendheid als pleitbezorger van de erkenning van de Afsluitdijk als bijzonder wereldmonument. Bij de vernieuwing van de Afsluitdijk wordt mede dankzij dit pleidooi rekening gehouden met de cultuurhistorische waarde. Zijn boek Ooggetuigen van de Watersnoodramp 1953 (2018) vertelt op basis van authentieke ooggetuigenverslagen uit 1953 het verhaal van de slachtoffers, waardoor de ramp en wat er gebeurt met mensen die een ramp meemaken heel dichtbij wordt gebracht. Bij Battenoord (Goeree-Overflakkee), waar de dijk over vele kilometers wegsloeg op 1 februari 1953, de plek waar tijdens de ramp de meeste slachtoffers vielen, is op initiatief van Van der Ham een permanente landschapstentoonstelling gemaakt. Daar worden elf slachtoffers met hun verhaal geportretteerd.
Willem van der Ham richtte in opdracht van de stichting Museumgemaal de Hooge Boezem achter Haastrecht het museumgemaal opnieuw in. Hij droeg bij aan de totstandkoming van diverse tentoonstellingen. Hij is initiatiefnemer en uitvoerder van de app Naar Toen. Met de stichting TOEN staat hij aan de basis van projecten Reuzenarbeid en Zuiderzee in beeld. Het onderzoek voor een boek combineert hij met andere presentatievormen, zoals film, museale en landschapstentoonstellingen. Zijn projecten krijgen veel publiciteit. Van der Ham is regelmatig te gast bij radio en televisie en wordt ook internationaal benaderd om zijn visie te geven, bijvoorbeeld met betrekking tot de waterproblematiek van Venetië. Hij is lid van het bestuur van Waterheritage.
Willem van der Ham
Telefoon: 06-51642418
E-Mail: info [AT] willemvanderham.nl
Trefwoorden: biografieën, tentoonstellingen. onderwijsgeschiedenis, musea, landschapsgeschiedenis, waterstaatgeschiedenis, watererfgoed, negentiende eeuw, twintigste eeuw, documentaires.